In dit interview met Merel Hurenkamp, adviseur en themaspecialist in cybercrime bij het Platform Veilig Ondernemen Midden-Nederland, deelt Merel haar inzichten en ervaringen in het bestrijden van cybercriminaliteit. Met een focus op de kwetsbaarheid van ondernemers en burgers, benadrukt Merel het belang van bewustwording en preventie. Ze deelt persoonlijke verhalen en geeft advies over het belang van cybersecurity, met het doel ondernemers te wapenen tegen deze groeiende dreiging. Dit interview werpt licht op de complexiteit en impact van cybercriminaliteit in de hedendaagse samenleving.
Wil jij jezelf kort introduceren?
“Mijn naam is Merel Hurenkamp. Ik ben nu zo’n 1,5 jaar werkzaam bij het Platform Veilig Ondernemen Midden-Nederland. Sinds juni 2023 ben ik integraal veiligheidskundige, of zoals ik zelf graag zeg: professioneel doemdenker. Nu heb ik een dubbelrol hij het PVO, ik ben zowel adviseur voor een aantal gemeenten ten westen van Utrecht en themaspecialist cybercrime.”
Kun je iets vertellen over je achtergrond en hoe je betrokken bent geraakt bij het bestrijden van cybercrime?
“Ik ben begonnen als stagiaire en eigenlijk vrij snel doorgegroeid in de rol van projectondersteuner. Na een half jaar bleek het thema cybercriminaliteit binnen onze organisatie nog behoorlijk onderbelicht, terwijl het echt een groeiende en belangrijke vorm van criminaliteit betreft.
Daarom heb ik december 2022 besloten om dit thema te omarmen, en al snel werd ik themaspecialist cybercrime binnen het team van Midden-Nederland. Het was een sprong in het diepe maar al snel kwam ik erachter dat ik onwijs veel affiniteit had met dit onderwerp. Het is een vrij onbekende vorm van criminaliteit en veel ondernemers maar ook gemeenten vinden het spannend en eng. Het lijkt een ver van je bed show, terwijl iedereen hiermee te maken kan krijgen.”
Wat heeft jou geïnspireerd om in deze specifieke tak van criminaliteitsbestrijding te werken?
“De kern van mijn motivatie is de kwetsbaarheid van ondernemers en burgers tegenover cybercriminelen. Het raakt me diep dat criminelen misbruik maken van goedwillende mensen, en social engineering is een schrijnend voorbeeld hiervan. Wat mij vooral heeft gedreven is het bewustwordingsprobleem onder ondernemers, collega’s, vrienden en familie. Gelukkig groeit het bewustzijn nu, zowel binnen ons team als bij de gemeenten waar ik mee werk. Het is duidelijk dat we niet langer passief kunnen blijven.”
"Ik ben het liefste in gesprek met de ondernemer zelf en hoop dan altijd direct te kunnen helpen."
Kun je beschrijven wat je huidige rol inhoudt bij het Platform Veilig Ondernemen Midden-Nederland?
“Als adviseur ben ik het eerste aanspreekpunt voor mijn gemeentes in het westen van Utrecht. We organiseren hier bijeenkomsten en publiek-private samenwerkingsverbanden. We bespreken actuele veiligheidsvraagstukken en proberen in te spelen op deze problematiek.”
Hoe ziet een typische werkdag er voor jou uit?
“Mijn werkdagen zijn heel divers, net als mijn werkweken. Doordat we als PVO graag maatwerk leveren is geen week of dag hetzelfde. Zo kan ik afspraken hebben in een van mijn gemeentes met wethouders of de burgemeester. Of bijvoorbeeld met ambtenaren openbare orde en veiligheid of beleidsadviseurs/accountmanagers van economische zaken. Ik ga ook graag op bezoek bij ondernemers, voorzitters van ondernemersverenigingen en heb afspraken met partners. Als ik niet buiten de deur ben dan ben ik druk met plannen uitwerken, reageren op mails. Waar ik enorm van geniet is wanneer er veel presentaties of bijeenkomsten buiten de deur zijn. Ik ben het liefste in gesprek met de ondernemer zelf en hoop dan altijd direct te kunnen helpen. Dat is waar ik het uiteindelijk voor doe: de ondernemers in Midden-Nederland alert, bewust en weerbaar maken tegen allerlei vormen van criminaliteit.”
Wist je dat...
“1 op de 3 ondernemers slachtoffer zal worden van cybercriminaliteit.”
Wat zijn de grootste uitdagingen waar je tegen aanloopt in je werk tegen cybercriminaliteit?
“Cybercrime is een belangrijk onderdeel van mijn werk. Ik blijf actief op LinkedIn en houd landelijke ontwikkelingen in de gaten. We hebben veel contact met andere regio’s, vooral op het gebied van cybercrime. Hoewel er nog veel onbekend is, leren we van elkaar en proberen we nieuwe benaderingen in te zetten
Ik ben niet altijd even optimistisch als ik naar de toekomst kijk. De digitalisering heeft een grote rol gespeeld in ons leven, met kansen maar ook uitdagingen. Criminelen profiteren hiervan, en onze afhankelijkheid van digitale technologieën baart zorgen.
Bewustwording is de grootste uitdaging, maar het stimuleert mijn vastberadenheid. We moeten samenwerken om deze vorm van criminaliteit aan te pakken, want ik verwacht dat deze alleen maar zal toenemen.”
Welk advies zou je geven aan kleine en middelgrote bedrijven om zich te beschermen tegen cyberaanvallen?
“Voor kleine ondernemers en zelfstandige professionals kan het lijken alsof cybersecurity niet onmiddellijk van belang is. Maar dit is een misverstand. Je hoeft niet per se een specifiek doelwit te zijn om slachtoffer te worden. Onderschat vooral niet hoe belangrijk cybersecurity is. Er zijn genoeg ondernemers die hierdoor de dupe zijn geworden. Hun verhalen kan je ook lezen op onze download pagina.”
"Wat me nog steeds bijblijft is mijn gesprek met bakker Ineke op de Horecava beurs in 2023."
Hoe werk je samen met andere organisaties en overheidsinstanties in de strijd tegen cybercrime?
“Ik speel een actieve rol in het samenwerken met andere organisaties en overheidsinstanties om de strijd tegen cybercriminaliteit aan te gaan. Dit omvat het deelnemen aan regionale en nationale cyberveiligheidswerkgroepen, waar we informatie en inzichten delen over opkomende dreigingen en best practices op het gebied van beveiliging. We werken ook samen aan bewustwordingscampagnes om bedrijven en individuen te informeren over cyberdreigingen en hoe ze zich hiertegen kunnen beschermen.”
Kun je een bijzonder gedenkwaardig moment of zaak delen uit je carrière in de bestrijding van cybercriminaliteit?
“Wat me nog steeds bijblijft is mijn gesprek met bakker Ineke op de Horecava beurs in 2023. Ineke is een harde werker, een pure ondernemer met onwijs veel passie voor haar vak. Door de digitalisering moet zij, net als velen anderen, mee met deze ontwikkeling om niet achter te blijven. Ze vertelde mij dat ze door een cyberaanval alles kwijt was en failliet is gegaan. Dit is mij altijd bijgebleven om twee redenen.
- Ik besef me meer en meer dat criminelen geen schaamte kennen, ze zijn alleen maar bezig met zoveel mogelijk geld verdienen en houden op geen enkele wijze rekening met hun slachtoffers. Voor hen zijn deze hardwerkende mensen slechts een doelwit. Ze zien niet de impact van hun acties.
- De tweede reden is dat ik Ineke niet voor niets bij Horecava sprak. Ze is ondanks alles opgestaan en doorgegaan. Ze is voorzichtig geworden maar staat vooral realistisch in het leven. Ze deelt haar verhaal met medeondernemers om bewust te maken van de risico’s en dat maakt dat ik veel respect heb voor haar mentaliteit en ondernemerschap.”
Nog een laatste tip voor de lezers?
“Als laatste tip zou ik in zijn algemeenheid willen meegeven dat criminelen in de breedste zin van het woord nooit rekening zullen houden met hun doelwit. Echt iedereen kan slachtoffer worden van criminaliteit en dus ook cybercriminaliteit. Het is meestal geen positieve boodschap om mee te geven maar wel realistisch. Mijn tip zou zijn om criminaliteit niet te onderschatten. Zoals ik me ooit heb laten vertellen: als je denkt dat goede beveiligingsmaatregelen duur zijn, moet je eens kijken wat slechte beveiliging kost. Onderschat de gevolgen van criminaliteit niet en bescherm je personeel en bedrijf tegen criminaliteit.”
